Geen belasting, maar solidariteitsbijdragen
Veranderingen beginnen in de hoofden van de mensen. Zolang we spreken van belastingen, zullen mensen dat als een last ervaren, en trachten er onderuit te komen. Het zit in de aard van de mens iets wat als een last ervaren wordt te vermijden. Zo ervaren we de belastingen niet als een investering waar ze zelf mee van profiteren. De staat wordt beleefd als een vreemde mogendheid die ons onderdrukt, in plaats van iets waarvan we deelgenoot zijn. Nog een erfenis van een volk dat een geschiedenis heeft van opeenvolgende bezettingen door vreemde mogendheden? In feite is de term 'belasting' iets wat stamt uit een tijdperk waarin we onze leiders nog niet zelf kozen. Zou het niet heel anders aanvoelen te spreken over solidariteitsbijdragen? Deze term is al een keer gebruikt voor het aanvullen van de sociale zekerheidsbijdragen. Waarom die term niet veralgemenen? De term solidariteit doet beroep op de burgerzin en op de positieve kwaliteiten in de mensen. Het wordt minder als 'last' ervaren, of als iets waar je onderuit wilt komen, maar als iets wat gewoon noodzakelijk is om de samenleving te doen draaien. Natuurlijk zijn de zaken niet opgelost door simpelweg een andere term te gebruiken. Er moet een systeem komen waarbij duidelijk is waarvoor de burger een solidariteitsbijdrage betaald en waarvoor niet. Meteen wordt dan ook duidelijk wat gewild wordt en wat niet. In Zwitserland werkt men al jaren met dit systeem. Wil de bevolking een tunnel? Dan kunnen ze daarvoor stemmen. Stemmen ze voor, dan gaan ze er ook mee akkoord dat ze daarvoor een solidariteitsbijdrage zullen betalen. Willen we een gezondheidszorg die dezelfde kwaliteit blijft bieden? Dan is het kostenplaatje bekend en is het logisch dat we solidair bijdragen. Ik meen dat vandaag de technologie voorhanden is om zoiets uit te werken. Daar zit niet het probleem. Het probleem zit in hoe een switch te maken in de hoofden van de burger. De overheid kan hierin het voorbeeld geven door geen 'belastingen' meer te innen (en te blijven redeneren met termen als 'belastingverminderingen' om de burger vervolgens te sussen) maar door de burger een solidariteitsbijdrage te vragen, en uit te leggen waarvoor. Een beetje zoals Greenpeace, Artsen zonder grenzen en andere ngo's hun fondsen werven. Ik denk dat de tijd rijp is voor dergelijke ommekeer. De recente verontwaardiging over de legale belastingontwijkingen duiden op een kentering. Groen zou hierin het voortouw kunnen nemen.