Verbod op reclame in het straatbeeld
Mijn voorstel is om de reclame IN HET STRAATBEELD te verbieden.
Een eerste reden is de esthetiek van het straatbeeld: de talloze reclamepanelen maken ons straatbeeld lelijker (visuele vervuiling).
Een tweede en belangrijkere reden is echter van psychologische aard: reclame is een vorm van intense, constante indoctrinatie.
Dagelijks worden wij aan blootgesteld aan ettelijke honderden reclameboodschappen (de cijfers variëren van 250 à 400 tot zelfs 3000 (!) als je ook 'commerciële prikkels' zoals merknamen en logo's meetelt). Het woord indoctrinatie is dus zeker geen overdrijving: elke dag opnieuw worden wij bestookt door honderden boodschappen die steeds herhaald worden en met een boodschap die doelbewust in ons hoofd gedramd wordt: koop product x of product y. Bovendien is er geen manier om hieraan te ontsnappen; we hebben geen controle, en geen keuze. (In tegenstelling tot bijv. reclame op televisie.)
De meeste mensen ervaren deze constante stroom echter niet als een echte 'last' in hun dagelijks leven. Zij slagen erin deze boodschappen te filteren en hebben het gevoel dat zij ze niet 'zien'. Nochtans blijkt uit onderzoek dat ze deze boodschappen wel dégelijk zien en meer zelfs, dat dit 'filteren' vermoeiend is en zorgt voor stress en een verminderd welzijn (kortom: we worden er ongelukkig van).
Nog erger is het voor een groep mensen, veelal mensen die 'lijden' aan hoogsensitiviteit, die er niet of maar gedeeltelijk in slagen om deze boodschappen weg te filteren. Zij worden bestookt en kunnen hier niet aan ontsnappen. Bij deze mensen zorgt de constante stroom aan impulsen voor een bewust ervaren stress en onwelzijn.
Bovenop dit 'basisprincipe', van toepassing voor 'traditionele' reclampanelen, wordt met de recente doorbraak van de bewegende en dynamische reclame de 'druk' en impact van de reclame nog opgedreven. Zo heeft enerzijds JC Decaux, 1 van de 2 grote spelers, recent een groot deel van zijn klassieke, stilstaande panelen vervangen door panelen die 'rollen' en drie verschillende beelden afwisselen met een interval van slechts enkele seconden. Anderzijds is er de doorbraak van de videoschermen: in stations en drukke winkelstraten worden we nu ook bestookt door hevige en schreeuwerige videoboodschappen (heftige, intense zintuiglijke impulsen). Hierdoor wordt het wegfilteren van deze ongewenste informatie nog moeilijker, vraagt dit nog meer energie, legt dit meer psychologische druk, moeten we omgaan met nóg meer zintuiglijke prikkels en wordt onze concentratie nóg vaker verstoord.
Deze constante prikkels hebben een negatief effect op ons psychologisch welzijn; ze zijn niet alleen visuele, maar ook nog eens mentale vervuiling. Mij lijkt het dus dat een drastische oplossing zich opdringt: een verbod op reclame in het straatbeeld.
De grondbeginselen achter dit verbod zijn:
- het recht om niet (nodeloos) bestookt te worden met zintuiglijke stimuli (negatief psychologisch effect)
- het recht op niet 24uur per dag als consument benaderd te worden en als een schietschijf bestookt te worden door 'koop! koop! koop!'-boodschappen (negatief psychologisch effect)
Samen zou dit kunnen leiden tot meer mentale rust bij de bevolking.
ps. voor wie dit voorstel 'wereldvreemd' of onhaalbaar vindt: de stad Sao Paolo voerde in 2007 (!) de Wet Schone Stad in die reclame in het straatbeeld van deze miljoenenstad verbiedt en strikte criteria oplegt aan uithangborden.
Ook in de staat Maine in de Verenigde Staten is reclame in de publieke ruimte verboden.
-
Simon L schreef
Volledig mee eens, reclame is een plaag, bedrijven hebben geen recht om gratis hun propaganda te dumpen in onze gedachten. We moeten dan wel tegelijkertijd zorgen voor meer werkgelegenheid in de creatieve sector op de een of andere manier, want jobverlies in de reclamesector is het meest voor de hand liggende gevolg. Bovendien zijn er ook een aantal (quasi) non-profits die hun inkomsten halen uit reclame: wat doen we daarmee?
-
anoniem schreef
Prachtige analyse. Daar ben ik het volledig mee eens.
Daar waar vroeger de pastoors van op hun kansel de mensen dicteerden wat ze moesten doen en denken, is dit nu overgenomen door de reclamewereld.
De reclame dicteert de mensen de wet en wat ze moeten doen.
Eén voorbeeldje: terug naar school: een kind moet ieder jaar een nieuwe boekentas hebben. En het zijn dan nog vooral de kansarmen die hun kinderen niets durven weigeren of ontzeggen want de kinderen spelen het handig en zagen dat zij niet alles krijgen wat de reclame zegt dat ieder kind recht op heeft.
Dus zeer goed voorstel.
Maar verbieden is misschien niet de juiste manier. Wel zeer hoge taksen leggen op die reclameborden.
En ook vooral de VRT verbieden om reclame uit te zenden. Hoeveel subsidies of dotatie ontvangt die openbare omroep van de Vlaamse belastingbetaler: 300 tot 400 miljoen euro ? (in oude Belgische franken voor de oude Belgen was dat 12 tot 16 miljard per jaar).